کابین یا همان اتاقک آسانسور، یکی از بخشهای مهم و اصلی آسانسور است که اشخاص و یا بارها درون آن قرار گرفته و بین طبقات ساختمان جابهجا میشوند. یکی از موارد مهم در خرید آسانسور، انتخاب ابعاد اتاقک آسانسور است که متناسب با ظرفیت افرادی که از آن استفاده میکنند و با توجه به اندازه چاه آسانسور کار شده در ساختمان باید انتخاب کرد. کابین آسانسور از چهار بخش اصلی تشکیل شده است که عبارتاند از:
- یوک یا همان چارچوب اصلی
- سکویی که مسافران و بار بر روی آن قرار میگیرند.
- دیوارهها که بهعنوان حفاظ بکار میروند شامل دیوارههای جانبی، کف، سقف، پوششهای داخلی و تزئینات کابین هستند.
- درب کابین آسانسور
جنس کابین آسانسور و ابعاد آن
اجزا تشکیلدهنده کابین آسانسور بایستی از جنسی باشند که در برابر نیروهای وارده در زمان حرکت کابین، هنگام عمل کردن ترمز ایمنی آسانسور و برخورد با ضربهگیرهای ته چاهک بسیار مستحکم باشند. در ادامه به بیان ابعاد و جنس اجزاء کابین آسانسور میپردازیم.
بدنه کابین آسانسور
بدنهی کابین آسانسور باید به گونهای ساخته شود که به هنگام حرکت با دیوارههای چاه آسانسور برخورد نداشته باشد. معمولاً بدنه را از جنسی مانند فولاد میسازند که بسیار مقاوم، محکم و غیر آتشزا باشد. آنها را از ورقههای فولادی به ضخامت 1.5 میلیمتر در نظر میگیرند. بدنه بهصورت لته به ابعاد 30 تا 40 سانتیمتر و به طول ارتفاع کابین آسانسور ساخته و پیچومهره میشوند. لبهی لتهها تقریباً به اندازهی 3.5 تا 4 سانتیمتر برگشته تا هنگام پیچ و مهره کردن آنها به یکدیگر باعث تقویت بدنه شود.
سقف و کف کابین آسانسور
جنس کف کابین باید چنان مقاوم باشد که در برابر فشار وارده توسط بار و مسافر سختی کافی را داشته باشد. سقف اصلی کابین از ورق 2 میلیمتری گالوانیزه و کف آن معمولاً از سنگ گرانیت تشکیل شده است. ضخامت سقف و کف کابین حداقل باید 2 سانتیمتر باشد.
یوک کابین آسانسور
قاب نگهدارندهٔ کابین را یوک مینامند. معمولاً از جنس فلز مقاوم هستند که به هنگام نصب، قطعات کابین به آن متصل میشوند.
درب کابین آسانسور
یکی دیگر از اجزاء مهم آسانسور، درب کابین است که موجب حفظ امنیت مسافران و عدم دسترسی آنها به محیطهای خطرناک میشود. هنگام خرید و نصب آن باید دقت کافی را داشته باشیم تا آسانسور کاملاً بیعیب و نقص باشد. جنس آن باید به گونهای باشد که در برابر ضربه و فشار بسیار مقاوم باشد. کابینهای آسانسور با دربهای متنوعی ساخته میشوند که شامل موارد زیر هستند:
- کابین آسانسور با درب تمام اتوماتیک تلسکوپی
- کابین آسانسور با درب نیمه اتوماتیک تلسکوپی
- کابین آسانسور با درب تمام اتوماتیک سانترال
- کابین آسانسور بدون درب
دربهای کابین آسانسور مدلهای مختلفی دارند که درب دولته، سه لته، اتوبوسی، سینوسی و… از این موارد هستند.
ابعاد کابین معمولاً با ارتفاع، عمق و عرض کابین مشخص میشوند. این ابعاد در چهارچوب مقررات و استانداردهای کابین آسانسور تعیین میشود. طبق این استاندارد، حداقل مساحت مجاز برای کابینهای پرکاربرد به شرح زیر است:
- کابین 4 نفره 0.79 مترمربع
- کابین 5 نفره 0.98 مترمربع
- کابین 6 نفره 1.17 مترمربع
- کابین 7 نفره 1.31 مترمربع
- کابین 8 نفره 1.45 مترمربع
حد فاصل کف و سقف کابین را ارتفاع کابین آسانسور در نظر میگیرند که حداقل 2 متر باید باشد.
پوشش داخلی کابین و انواع آن
کابین آسانسور پانوراما
یکی از شیکترین و زیباترین انواع آسانسورها، آسانسورهای پانوراما یا همان شیشهای هستند که در مراکز تجاری و اداری، هتلها، رستورانها و ساختمانهای مسکونی لوکس و ویلاهای چند طبقهای کاربرد دارند. با طراحی شیکترین این تجهیزات میتوان فضایی زیبا در ساختمان مورد نظر به وجود آورد و طراحی متفاوت آنها، با هر نوع سبک معماری هماهنگ میشود. یک یا چند قسمت از دیوارهی کابین در آسانسورهای پانوراما از شیشه تشکیل شدهاند بدین جهت افرادی که داخل آسانسور هستند فضای بیرون را به راحتی میتوانند مشاهده نمایند.
کابینی که در این نوع از آسانسورها بکار میرود در مقایسه با سایر کابینها بسیار شیکتر و ظاهری زیباتر دارند. این امر باعث افزایش علاقهمندی مردم به این نوع از کابینها شده و ترجیح میدهند در فضای خود از آن استفاده کنند. مدل نیمدایره، گرد و مکعبی از انواع آنها هستند.
کابین آسانسور ام دی اف (MDF)
به دلیل سادگی و قیمت مناسب بودن کابینهای امدیاف، در بیشتر پروژهها از این نوع استفاده میشود. دیوارههای این نوع از کابینها از امدیاف تشکیل شدهاند که در طرحهای متنوعی در بازار وجود دارند. طراحان این کابینها باتوجه به ظرفیت آسانسور و سلیقهی مشتری میتوانند یکی از این طرحها را برای پروژهی خود برگزینند.
کابین آسانسور فرمیکا
کابین آسانسورهای فرمیکا از سادهترین و کمهزینهترین نوع کابینها هستند. برای پوشاندن دیوارههای کابین از فرم که شباهتی به امدیاف دارد استفاده میشود. این فرمها مقاومت زیادی دارند ولی از آنجایی که ظاهر چندان زیبایی ندارند در سالهای اخیر به ندرت در پروژهها بکار میروند.
کابین آسانسور تمام استیل
کابین تمام استیل، یکی از بهترین کابینهایی است که در ساخت آسانسورها از آن استفاده میشود. تمامی بخشهای کابین آسانسور از جنس استیل تشکیل شدهاند. استیلی که در ساخت این کابینها بکار میرود معمولاً از دو نوع استیل بگیر و استیل نگیر هستند که برای تشخیص این دو از هم کافی است یک آهنربا داشته باشید؛ استیلی که به آهنربا بچسبد بگیر و دیگری استیل نگیر است. از آنجایی که این دو نوع استیل در ظاهر تفاوتی با هم ندارند، متأسفانه برخی افراد سودجو جهت کسب سود بیشتر در ساخت کابینهای آسانسور از استیل بگیر استفاده میکنند. این نوع از استیل به دلیل کیفیت نامرغوبی که دارد، پس از مدتی خریدار میبایست تزئینات کابین آسانسور را تعویض نماید که موجب زیان مالی به وی میشود.
کابین آسانسور تمام استیل در انواع مختلفی تولید میشود؛ کابین آسانسور استیل طلائی، دودی، گندمی، شامپاینی، خشدار (ضدخش) و طرحدار از جملهی آنها هستند. به دلیل بالا بودن کیفیت و زیبایی کابین استیل میرور طلائی، میرور دودی، شامپاینی و طرحدار، در ساختمانهای لوکس و لاکچری از این نوع از استیلها استفاده میشود.
کابین آسانسور نیمه استیل
این نوع از کابینها ترکیبی از استیل و امدیاف یا استیل و فرمیکا هستند. کابینهای نیمه استیل در مقایسه با کابینهای تمام استیل قیمت مناسبتری دارند و همچنین از زیبایی بالاتری برخوردار هستند.
طراحی و تزئینات کابین آسانسور
دو نکتهای که در طراحی کابین آسانسور میبایست در نظر گرفته شود، ایمنی مسافران و طراحی زیبا و جذاب کابین آسانسور است. تزئینات و زیباسازی کابین آسانسور شامل مواردی از قبیل تزئینات کف، سقف، دیوارهها، نورپردازی، دستگیرهها، دکمهها و شستی آسانسور هستند که طبق سلیقهی مشتری طراحی و اجرا میشود.
تزئینات کف کابین آسانسور
از جدیدترین مواردی که برای پوشش کف کابین آسانسور استفاده میشود، سنگهای گرانیتی و معرق هستند که علاوه بر مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار، نسوز نیز هستند. در برخی از آسانسورها از موکتهای قابل شستشو برای کف کابین استفاده میشود؛ اما این نوع از کفپوشها اندکی قدیمی شدهاند و نسبت به سنگهای گرانیتی ظاهری زیبا ندارند.
تزئینات سقف کابین آسانسور
نورپردازی یا CNCیکی از روشهایی است که جهت زیباتر شدن سقف کابین آسانسور بکار میرود. از انواع لامپهای فلورسنت با نور غیرمستقیم برای این نورپردازی میتوان استفاده کرد. یکی دیگر از مواردی که ظاهری زیبا به سقف میبخشد آینههای دکوراتیو هستند؛ طراحی خاص آنها زیبایی داخل کابین را دوچندان مینماید.
تزئینات دیوارههای کابین آسانسور
همانطور که در بالا ذکر شد، برای دیوارههای کابین آسانسور از امدیاف، استیل و فرمیکا استفاده میشود اما در مواردی برای زیبایی بیشتر و خاص بودن فضا از آینههای دکوراتیو نیز در دیوارهها استفاده میشود.
تزئینات دستگیرهها، دکمهها و شستی کابین آسانسور
شستیهای کابین یکی از ملزومات آسانسور است که بر روی دیوارهی کابین نصب میشوند و با فشردن دکمههای آن این دستور به تابلو داده میشود که بین طبقات جابهجا شود. صفحهای که شستیها بر روی آن قرار میگیرند در انواع مختلفی وجود دارند که شامل موارد زیر هستند:
شستی با دکمههای لمسی از جنس شیشه یا استیل
شستیهای لمسی استیل در مقایسه با نوع شیشهای آن جدیدتر و از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
شستی با دکمههای فشاری از جنس استیل یا ترکیب آن با پلاستیک
شستیهای فشاری دارای دکمههای فشاری هستند و بیشترین کاربرد را در آسانسورها دارند.
احضار کابین آسانسور با کارت یا ورود رمز و اثر انگشت
در برخی از آسانسورها برای احضار کابین از کارت، رمز و یا اثر انگشت، استفاده میشود. افرادی که از این آسانسورها استفاده میکنند ممکن است به برخی از طبقات دسترسی نداشته باشند یا مجاز به استفاده از تمامی طبقات باشند. به طورکلی میتوان گفت که این روشها جهت محدود کردن دسترسی افراد به آسانسور استفاده میشود.
نورپردازی کابین آسانسور
ازآنجایی که افراد هنگام ورود به مکانی در مرحلهی نخست ظاهر و زیبایی را میبینند؛ روشنایی کابین یکی از عواملی است که زیبایی فضا را دوچندان مینماید. برای روشنایی این فضا از لامپهای LED و مهتابی استفاده میشود. در برخی از آسانسورها این لامپها در گوشههای کابین تعبیه میشوند و در برخی دیگر به صورت نور مخفی با نور کم در سقف طراحی میشوند تا آسیبی به چشم افراد وارد نکند.
مواردی که در ساخت کابین آسانسور باید در نظر گرفته شود
- توقف کابین در تراز هر طبقه
- روشن بودن لامپهای داخل کابین در مواقع استفاده و نیمهروشن در حالت استندبای
- غیر آتشزا بودن کف کابین و داشتن استحکام کافی در برابر فشار وارده توسط بار و مسافران
- دکمههای زنگ هشدار و توقف اضطراری، میبایست پایینتر از دکمههای دیگر قرار گیرد.
- ارتفاعی که بالاترین دکمه نسبت به کف باید داشته باشد، ۱۳۷ سانتیمتر باشد.
- دریچهی اضطراری، تهویه هوا و درب ورودی کابین از مواردی هستند که در آسانسور باید باز باشند.